Tja… en soms kom je dan ineens in aanraking met iets bijzonders waardoor het onderzoekersbloed weer gaat stromen. Zo liet een collega onlangs tussen neus en lippen door weten dat hij ‘ergens in een kast’ nog een paar glasnegatieven had gevonden. Op het doosje stond ‘Tilburg’ geschreven en het betrof een aantal luchtfoto’s uit de jaren ’60 – ‘70. En aangezien ik zijn enige Tilburgse collega was vroeg hij zich af of ik daar misschien iemand voor wist...
En óf ik daar iemand voor wist! All hands on deck was het devies. Glasnegatieven uit de jaren ’60, hier met die handel! Mijn collega bracht vervolgens een oud doosje mee van het merk ‘Kodak’. ‘Photographic Plates’ stond er verder op én een formaat: 3 ¼ x 3 ¼ inch, 8,2 x 8,2 cm. Dat was geen gebruikelijk formaat! Bij nader onderzoek bleek het ook niet om negatieven te gaan maar om positieven. Professioneel spul dus. De glasplaatjes bleken afkomstig uit een oud archief van de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij, waar mijn collega ooit gewerkt had. Of hij er nog meer had? Nee, niet meer. Ooit had hij een heel kistje vol gehad, zijn collega’s van destijds ook. Maar de rest was verdwenen, ik wil het niet weten.
Nog diezelfde avond heb ik de glasplaatje samen met een buurman bekeken en inderdaad: van de negen plaatjes konden we er zes traceren als zijnde genomen boven Tilburgs grondgebied. De andere drie kwamen ons niet bekend voor.
De vraag was natuurlijk of de plaatjes ons nog nieuwe informatie zouden verschaffen. Er waren immers al zoveel luchtfoto’s van Tilburg bekend en gepubliceerd in boeken en op websites. Maar zelfs al zou dat niet het geval zijn, om de trotse eigenaar van dit ‘objet trouvé te zijn geeft ook al een heel goed gevoel.
De vraag was natuurlijk of de plaatjes ons nog nieuwe informatie zouden verschaffen. Er waren immers al zoveel luchtfoto’s van Tilburg bekend en gepubliceerd in boeken en op websites. Maar zelfs al zou dat niet het geval zijn, om de trotse eigenaar van dit ‘objet trouvé te zijn geeft ook al een heel goed gevoel.
Eerste dia (66T17/1)
Uit de volgorde van de nummers blijkt dat het vliegtuigje een diagonale lijn over Tilburg heeft gevolgd: vanuit het noorden in zuidwestelijke richting. Het eerste plaatje geeft een beeld van het gebied tussen de oude weg naar Loon op Zand en Udenhout, het zesde plaatje toont het Bels Lijntje ten zuiden van de Bredaseweg en het waterpompstation aan de Gilzerbaan.
Uit de volgorde van de nummers blijkt dat het vliegtuigje een diagonale lijn over Tilburg heeft gevolgd: vanuit het noorden in zuidwestelijke richting. Het eerste plaatje geeft een beeld van het gebied tussen de oude weg naar Loon op Zand en Udenhout, het zesde plaatje toont het Bels Lijntje ten zuiden van de Bredaseweg en het waterpompstation aan de Gilzerbaan.
Van boven naar beneden loopt de Kalverstraat. Van links naar rechts de Udenhoutseweg en vanaf de kruising de Houtsestraat. Verder zien we helemaal rechts de Loonse Molenstraat. Op een oude kaart uit 1865 staat bij de Udenhoutseweg ‘Grindweg’ vermeld en komen we ook de benaming ‘Telegraaf’ tegen.
Het gebied rechtsboven wordt op de kaart van 1900 ‘Hamershoek’ genoemd. Het gebied rechtsonder heet in 1865 ‘Kalverstraat’ en in 1900 ‘Vijfhuizen’. Het deel linksboven wordt in die tijd ‘Moleneindsche Heide’ genoemd en in dit deel zien we ook enkele vennen: het Kommerven (in 1865 nog Komven) en het Witven.
Het gebied rechtsboven wordt op de kaart van 1900 ‘Hamershoek’ genoemd. Het gebied rechtsonder heet in 1865 ‘Kalverstraat’ en in 1900 ‘Vijfhuizen’. Het deel linksboven wordt in die tijd ‘Moleneindsche Heide’ genoemd en in dit deel zien we ook enkele vennen: het Kommerven (in 1865 nog Komven) en het Witven.
Als we de huidige plattegrond naast de foto leggen valt op dat er nauwelijks iets veranderd is! Het gebied bestaat nog steeds grotendeels uit akkers en weilanden en de straten- en padenloop lijkt nog verdacht veel op het patroon van ons glaspositief en zelfs op de situatie uit de 19e eeuw.
De grootste verandering betreft misschien nog wel het gedeelte helemaal links onder: in de binnenhoek van het kromme weggetje ligt nu de Noorderplas. Alsof het er voor gemaakt is!
De grootste verandering betreft misschien nog wel het gedeelte helemaal links onder: in de binnenhoek van het kromme weggetje ligt nu de Noorderplas. Alsof het er voor gemaakt is!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten